P

Pielęgniarka Maria otrzymała nakaz pracy w Domu Pomocy Społecznej w Drzewicy. Decyzję bez uzasadnienia dostarczyło wojsko:  „Oczywiście, że jest strach. Warunki są niecodzienne. Ja to wszystko rozumiem, ale czuję się jakby mnie ktoś do wojska powołał albo jakieś internowanie - mówi łamiącym głosem i ze łzami w oczach pani Maria”.(cytat [za:] kliknij aby przeczytać więcej). W wyemitowanym programie telewizyjnym, pielęgniarki skierowane do pracy w tym Ośrodku mówiły o bardzo trudnych warunkach, z którymi musiały się zmierzyć. Na szczęście, zdecydowano, że placówka będzie ewakuowana. (kliknij aby zobaczyć więcej). Jak w świetle prawa wygląda procedura przymusowego skierowania do pracy przy zwalczeniu epidemii i kogo może dotyczyć?

Do pracy przy zwalczaniu epidemii może zostać skierowany… każdy

Zgodnie z ustawą z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi – a dokładnie art. 47 ust. 1 - pracownicy podmiotów leczniczych, osoby wykonujące zawody medyczne oraz osoby, z którymi podpisano umowy na wykonywanie świadczeń zdrowotnych, mogą być skierowani do pracy przy zwalczaniu epidemii.  

Do pracy przy zwalczaniu epidemii mogą być skierowane także inne osoby, jeżeli ich skierowanie jest uzasadnione aktualnymi potrzebami podmiotów kierujących zwalczaniem epidemii.

…. poza pewnymi wyjątkami

Art. 47 ust. 3 ustawy zakłada, że skierowaniu do pracy niosącej ryzyko zakażenia przy zwalczaniu epidemii nie podlegają następujące osoby:

• które nie ukończyły 18 lat bądź ukończyły 60 lat;

• kobiety w ciąży;

• samotnie wychowujące dziecko w wieku do 18 lat;

• wychowujące dziecko w wieku do 14 lat;

• wychowujące dziecko z orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego;

• u których orzeczono częściową lub całkowitą niezdolność do pracy;

• inwalidzi i osoby z orzeczonymi chorobami przewlekłymi;

• o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 31 lipca 1981 r. o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe oraz posłowie i senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej.

Uwaga! W przypadku gdy dziecko w wieku powyżej 14 lat jest wychowywane przez dwoje osób, którym przysługuje władza rodzicielska, do pracy przy zwalczaniu epidemii może zostać skierowana wyłącznie jedna z nich

Kto wydaje decyzję o skierowaniu do pracy przy zwalczaniu epidemii?

Zgodnie z art. 47 ust. 4. decyzję o skierowaniu do pracy przy zwalczaniu epidemii na terenie województwa, w którym osoba skierowana posiada miejsce pobytu lub jest zatrudniona, wydaje właściwy wojewoda.

A w razie skierowania do pracy na obszarze innego województwa – minister właściwy do spraw zdrowia.

Obowiązek świadczenia pracy: od zaraz !

Od decyzji wojewody przysługuje odwołanie do ministra właściwego do spraw zdrowia. Jednak wniesienie odwołania nie wstrzymuje wykonania decyzji.

Dlaczego to żołnierz/ funkcjonariusz Policji przynosi decyzję do domu?

Bo zgodnie z przepisami takie decyzje można przekazywać adresatowi w każdy możliwy sposób zapewniający dotarcie decyzji. W tym również ustnie.

Jeśli decyzja jest przekazana inaczej niż na piśmie, to jej pisemna postać zostanie doręczona po ustaniu przyczyn uniemożliwiających doręczenie w ten sposób. Odwołanie od tej decyzji wymaga formy pisemnej.

Dlaczego ja?

Zgodnie z art. 47 ust. 6a ustawy decyzje  o skierowaniu do pracy nie wymagają uzasadnienia. W ich treści wskazuje się po prostu, że nakładają one obowiązek  pracy przy zwalczaniu epidemii przez okres do 3 miesięcy w podmiocie leczniczym lub w innej jednostce organizacyjnej wskazanej w  decyzji.

Co z dotychczasowym miejscem pracy?

Art. 47 ust. 8 ustawy stanowi, że pracodawca jest obowiązany udzielić bezpłatnego urlopu na czas trwania decyzji. Okres urlopu bezpłatnego zalicza się do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze u tego pracodawcy. Co więcej, przez czas trwania tego obowiązku, dotychczasowy pracodawca nie może dokonać wypowiedzenie umowy o pracę, chyba że istnieje podstawa do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.

Wynagrodzenie za wykonywanie obowiązku pracy przy zwalczaniu epidemii

Podmiot, do którego osoba została skierowana celem świadczenia pracy ma obowiązek nawiązać z taką osobą kolejny stosunek pracy na czas wykonywania określonej pracy.

Ma także obowiązek zagwarantować wynagrodzenie zasadnicze w wysokości nie niższej niż 150% przeciętnego wynagrodzenia zasadniczego przewidzianego na danym stanowisku  pracy w zakładzie wskazanym w tej decyzji lub w innym podobnym zakładzie, jeżeli w zakładzie wskazanym nie ma takiego stanowiska.  Wynagrodzenie nie może być niższe niż wynagrodzenie, które osoba skierowana do pracy przy zwalczaniu epidemii otrzymała w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym wydana została decyzja o skierowaniu jej do pracy przy zwalczaniu epidemii.

Oprócz wynagrodzenia, takiej osobie przysługuje zwrot kosztów przejazdu, zakwaterowania i wyżywienia, na zasadach określonych w przepisach o ustalaniu oraz wysokości należności przysługującej pracownikom państwowych jednostek z tytułu podróży służbowych na obszarze kraju. Zwrot kosztów z tytułu zakwaterowania lub wyżywienia nie przysługuje w przypadku zapewnienia w miejscu wykonywania pracy bezpłatnego zakwaterowania lub wyżywienia.

Pod rygorem kary...

Zgodnie z art. 53 ustawy (Przepisy karne): „Za niewykonanie decyzji o skierowaniu do pracy przy zapobieganiu oraz zwalczaniu epidemii, wydanej na podstawie art. 47, grozi kara grzywny” (wymierzona na podstawie Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia)

Natomiast zgodnie z art. 48 ust. 2. (Kary pieniężne): „Kto w stanie zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii nie wykonuje decyzji, o których mowa w art. 47 ust. 4, podlega karze pieniężnej w wysokości od 5000 zł do 30 000 zł”.

Pamiętaj, że kara orzeczona może być tylko jedna,  ponieważ podwójne (wielokrotne) karanie tej samej osoby za ten sam czyn stanowi jednocześnie naruszenie zasady proporcjonalności reakcji państwa na naruszenie prawa przez jednostkę. Jest bowiem wyrazem nadmiernej represyjności, niedającej się pogodzić z wymaganiami demokratycznego państwa prawnego (art. 2 Konstytucji). Tak: Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 czerwca 2017 r., sygn. akt: P 124/15.